Er gaat hier nogal wat over rode lampen achter rode glaasjes en witte lampen achter rode glaasjes. Het is duidelijk dat het niet voor iedereen helder is hoe het met verlichting werkt. De een die zegt dat het remlicht met een led bijna niet te zien is en een ander die zegt dat het wel zo is hebben allebei gelijk. Want het gaat niet om LED, maar over de specificaties van het lampje. hetene lampje is namelijk et andere niet.
Een lamp heeft een bepaalde kleurtemperatuur. Die wordt gemeten in graden Kelvin. Mijnheer Kelvin wilde het nulpunt van de Celsiusschaal verlaten en ging uit van het absolute nulpunt, een temperatuur van -273 graden. Niet voor de lol maar omdat het wetenschappelijk juist is. Een zwart lichaam is bij nul graden Kelvin Zwart. Verhit je het voorwerp tot 773 Kelvingraden (500 Celsius) dan begint het kersrood te gloeien. Witheet staal is rond de 1200 graden Celsius, de kleurtemperatuur is dan 1200 + 273 = 1473 graden Kelvin. Kunsticht heeft een temperatuur van 2600 tot 3200 graden Kelvin, daglicht wordt gesteld op 5600 graden Kelvin. En ten slotte loopt op zeer zonnige en onbewolkte dagen de kleurtemperatuur buiten op tot 600 tot zelfs 9.000 Kelvin. Een vlamboog bij elektrisch lassen straalt zelfs licht uit van 18.000 graden Kelvin.
Hiermee zijn wij er niet, want er zijn twee soorten lichtbornnen. Die met een continu spectrum, zoals gloeilampen (en dus ook halogeenlamper). Daarin zitten alle kleuren van het licht in tot aan ongeveer 2800 tot 3200 Kelvin. Gloeilampen worden ook wel temperatuurstralers genoemd omdat ze een geheel (continu) spectrum weergeven waarin dus ook infrarood licht (warmtestraling) voorkomt.
Dan zijn er de zogenaamde koudlichtbronnen. Deze geven niet het gehele spectrum weer, maar slechts enkele lijnen in het spectrum, kleuren die voor het oog bij voorbeeld warm of koud wit lijken te zijn. Daarom kun je een brandende TL buis vasthouden, terwijl je voor een gloeilamp eerst de brandzalf uit het medicijnkastje moet halen wanneer je 'm uit de fitting wilt draaien. En daarom veroorzaken gloeilampen (halogeenlamper) soms brand terwijl een TL buis dit niet doet.
Ook Leds zijn koudlichtbronnen. Vaak ook nog monochroom (eenkleurig). Hierin is meer en meer verbetering gekomen. Witte LED lampjes hadden in het begin een groenig zweempje, de moderne generaties LED lampen zien er nu echt wit uit of als gloeilampen.
Een TL met kleur 33 lijkt voor ons wit. Maak j er een foto van dan ziet-ie er duidelijk groen uit, omdat de lamp enkele kleuren mist in het rode en gele gebied.
De mate waarin de spectrumkleuuren worden weergegeven wordt utigedrukt in de kleurindex, ook wel CRI (Color Rendition Index) genoemd. Een CRI van 100 geeft het volledige spectrum weer, een CRI van 50 mist de helft van de kleuren. Een daglicht TL (kleur 33) heeft een CRI van rond de 40. En produceert een schijnbaar daglicht, maar meettechnisch gezien een lijkkleur..
Wanneer je een lampglas hebt dat wit is dan geeft dit het volledige spectrum weer van de lamp. Een rood glaasje geeft alleen rood licht waneer de witte lamp een CRI heeft van minimaal 80 en het lijnenspectrum ook lijnen heeft in het rode gebied. Anders blijft het lampje geheel donker.
Vandaar dat een rode lamp wel werkt achter een rood glaasje en een witte soms wel en soms niet. Het rode glas werkt als een soort filter en laat alleen rood door. En wanneer de Led (koudlichtbron) weinig rood heeft zie je dus niets terwijl het andere LEDje dit wel heeft (hogere CRI) en dan zie je wel licht.
Dus bij het kiezen van een LED voor automobiele toepassingen moet je opletten dat een CRI (kleurindex) door de leverancier wordt gegarandeerd van minimaal 80 en lieftst 90%. En dat hij niet een daglichtkleur garandeert (denk maar even aan die groene 'daglicht' TL 33).
In ongunstige gevallen kan het zelfs leiden tot afkeuring bij de APK. Want je verlichting moet een wettelijke minimum lichtstroom uitstralen, deze wordt gemeten in lumen. Heeft je remlicht dan een wit lampje met de wettelijke lichtstroom maar met een CRI van 50 dan filtert het glaasje een groot deel van het licht weg en ben je dus echt wel aan de beurt...
