Katterug en Duett
Door Jan Venema
De Katterug
De Katterug was het vervolg op de grote en zware vooroorlogse Volvo's en zou in eerste instantie een motor achterin krijgen. Hij werd ontwikkeld in de oorlogsjaren in het neutrale Zweden en in september 1944 in Gothenburg aan het publiek getoond. Hieraan was al een behoorlijk lange tijd van testrijden en modificeren vooraf gegaan. De Zweden verwachtten 'een gat in de markt' doordat Engeland en vooral Duitsland ernstig gehavend waren door de oorlog. De Katterug bleek inderdaad een groot succes. Overigens werd ook een Ford wel Katterug genoemd (de Buckel).
Een PV444 en PV544 naast elkaar
Het motorblok kwam dan toch voorin te liggen en was van het type B4B (Benzine, 4 cilinders, uitvoering B). Als eerste natuurlijk met een 6 Volts elektrisch systeem bij de productiestart in 1947. Ondanks een schaarste aan materiaal maar doordat er bij die presentatie in september 1944 veel auto's al bij voorinschrijving waren verkocht, werd de planning van 8000 auto's als totale serie iedere keer verder overschreden. Nadat alle contracten waren afgehandeld, waren er al 10.000 stuks geproduceerd. Uiteindelijk zijn er precies 440.000 Katteruggen geproduceerd tussen 1947 en oktober 1965, toen het doek uiteindelijk viel. De allerlaatste uit een grote serie van wit gespoten auto's is zwart en door Volvo zorgvuldig bewaard.
Scheepsladingen vol richting Amerika
De Katterug is gedurende lange tijd nog naast de Amazon geproduceerd en werd uiteindelijk door de P140 in 1966 opgevolgd. Toch is er een grote groep mensen langdurig met de Katterug blijven rondrijden (ook in Zweden) en is het een geliefde auto gebleken, die ook 50 jaar na introductie nog veel mensen aanspreekt.
De DuettDe besteluitvoering, ontwikkeld in 1953 en geproduceerd tot februari 1969, is ook een zeer geliefde verschijning geweest en werd veelal gebruikt door bedrijven. De naam zegt het eigenlijk al: Duett: twee mogelijkheden, geschikt voor goederen en ook voor personenvervoer. Er zijn globaal drie uitvoeringen: met zijramen, zonder zijramen en met de mogelijkheid om er een laadbakje op te maken.
Een PV445 in de uitvoering met zijramen
Een Nederlands tintje
Gesproken over assemblage: er zijn ongeveer 2000 Katteruggen in Nederland geassembleerd, tussen 1956 en 1963. Vanaf 1956 bij Polynorm te Bunschoten (PV444) en vanaf de modelwisseling tot PV544 bij Beijnes te Beverwijk. De 544's zijn voorzien van een code 9 op het typeplaatje als op een na laatste cijfer en ook het chassisnummer staat op de rechtersnip. In eerste instantie was het vanwege invoerrechten aantrekkelijker om een auto in onderdelen in te voeren dan een auto in één stuk. Vandaar dus de assemblage in Nederland. Later werd dit belastingvoordeel teniet gedaan, maar was er in Zweden niet voldoende eindassemblageruimte.
De 1500e Amazon door Beijnes geassembleerd (foto: Peter Miedema)
De bestuurderstoel van een Katterug staat ietwat naar links gemonteerd, is klein en ontbeert hoofdsteunen. Daarom voelt 'de zit' direct wat ouderwets. Toch stuurt de Katterug lichter dan de Amazonmodellen, die pas later op de markt kwamen. Bij lange afstanden is een kruissnelheid van 110 km/u echter wel het maximale.
Een Katterug is veel minder geschikt om dagelijks mee te rijden dan een Amazon. Dit heeft te maken met de beschikbaarheid en de kosten van onderdelen, het benodigde onderhoud (doorsmeren na 1500 km) en het lagere comfort. Er is een klein aantal mensen in Nederland dat dit toch doet, maar deze brengen vaak forse modificaties in hun Katterug aan, zoals andere voorstoelen, schijfremmen vóór en een dubbel remsysteem. Bij hobbygebruik is één maal per jaar een grote beurt (olie verversen, nieuwe contactpuntjes, oliefilter, ed.) voldoende. De auto is verder sleutelvriendelijk. Zo zijn de voorschermen bijvoorbeeld geschroefd en niet gelast. Aanschaf van een Katterug is doorgaans goedkoper dan een Amazon.
