Bij LPG gebeurd eigenlijk niet veel anders dan bij benzine wanneer het mengsel té arm wordt.
Er gebeurd veel in de motor, en alles vermelden wordt nogal enthousiast (en ook weet ik lang niet alles)
In de meeste gevallen ga ik even uit van de "ideale" situatie, alhoewel dit vrijwel nooit het geval is.
Soms zal het wat kort door de bocht zijn, maar het gaat hier meer om het idee.
Wat is een arm/rijk mengsel.
Theoretisch gezien wil je ongeveer 14,7kg lucht per 1kg brandstof hebben.
Bij deze verhouding verbrand alles benzine (let op voor LPG is iets dit anders) en houd je geen zuurstof over.
Is het mengsel te rijk dan ontbrand niet alle benzine want je zuurstof is op.
Is het mengsel te arm dan ontbrand alles benzine, maar blijft er ongebruikte zuurstof over.
Waarom is een arm mengsel dan zo gevaarlijk?
Als je een arm mengsel heb vindt ontbranding heel snel plaats. Het is meer dan voldoende zuurstof aanwezig voor ontbranding.
De ontbranding hoeft als het ware niet op zoek naar zuurstof, want dat is er in overvloed.
Dit is ook waarom je openhaart sneller/harder gaat branden als je er met een blaasbalg in gaat zitten blazen.
Je ontbranding vindt sneller plaats, waardoor de warmte langer in de cilinder aanwezig is voor het via de uitlaat er weer uit gaat.
Dit lijdt niet meteen tot desastreuze gevolgen maar echt fijn is het niet. Bij LPG is dit niet veel anders. 1 en ander heeft ook te maken met wanneer je de boel ontsteekt maar laat ik hier achterwege.
Veel erger is klop, knock of detonatie. Verschillende woorden voor meer van hetzelfde. Ik houd hier maar even de term "klop" aan.
Normaal gesproken vonkt je bougie, en van daar uit ontbrandt je mengsel naar buiten toe. Let op; het ontbrandt....het explodeert niet want het gaat redelijk gecontroleerd.
Wanneer je een arm mengsel hebt wordt de boel warmer/heter van binnen zoals eerder gezegd.
En voor ontbranding heb je zuurstof(lucht), brandstof(benzine/lpg) en warmte(vonk) nodig.
Compressie speelt ook nog een rol, want als je kijkt bij een diesel is er geen bougie aanwezig, als je lucht samendrukt stijgt deze in temperatuur.
Een diesel drukt de lucht alleen veel harder samen dan een benzine motor, waardoor de vonk niet meer nodig is.
Wat gebeurd er bij klop dan?
De motor spuit een arm mengsel in de cilinder, en de zuiger komt omhoog en drukt de boel samen.
De bougie ontsteekt je mengsel, en ontbrand vanuit dat punt naar buiten toe.
Bij klop gebeurd er dan nog wat anders. Op een andere plek in de cilinder ontsteekt de brandstof ook.
Dit komt door de extra warmte van het arme mengsel, en overvloed aan zuurstof.
De ontbranding van de brandstof door de bougie zorgt voor het laatste zetje warmte, en zorgt dat er op een tweede plek boven de zuiger een ontbranding plaats vind.
Door de twee brandhaarden vindt de ontbranding niet langer gecontroleerd plaats, en kun je meer spreken van een explosie (detonation).
Dit gebeurd een stuk gewelddadiger dan bij een normale ontsteking, en vindt ook te vroeg plaatst.
Deze explosie zorgt er onder andere voor dat een beschermend laagje wat normaal tegen je cilinderwanden plakt, weggeblazen wordt.
Klop kan in zéér korte tijd een heel motorblok om zeep helpen.
Overigens is klop wat anders dan pre-ignition, of een te vroege ontbranding.
Klop vindt plaats ná de ontsteking van de bougie, en pre-ignition ervóór.
Zoals gezegd is alles wat kort door de bocht, maar gaat het om het idee.
Hoe verschilt benzine met LPG dan?
Wat het klop-principe betreft niet heel veel. Het gebeurd alleen minder snel.
Benzine wordt vaak euro95 getankt, die 95 is de mate waarin de brandstof "klop-vast" is. Bij euro98 heb je dus minder snel last van klop.
LPG is nóg klopvaster, volgens mij ergens in de regio 102-105 maar exacte cijfers zijn er niet want het is mede afhankelijk van de verhouding Butaan/Propaan.
LPG heeft doorgaans ook een armer mengsel nodig dan benzine.
Voor benzine was 14,7:1 de perfecte verhouding, bij LPG is dit ongeveer 15,5kg lucht per kg LPG.
Dit varieert een beetje bij LPG omdat de verhouding Propaan/Butaan nog wel eens wil wijzigen.
In de zomer is het ongeveer 70% butaan / 30% propaan. En in de winter is dit omgekeerd. Het verschil is maar klein, en hier wordt door de LPG computer ook geen rekening mee gehouden.
Nou... dit is dus alsnog veel langer geworden dan bedoelt.
Maar hopelijk is je vraag een beetje beantwoord.
Volvo 940 1996 Estate LPG (630.000km)
Volvo 940 1997 Estate LPG (555.000km)
Volvo 940 1996 Sedan LPG (440.000km)
