Verlichting tellerhuis en dashboard

In tegenstelling tot wat gelovigen prediken, dat de rheostaat op magische wijze printbanen beschermt, spanningen stabiliseert en dat het gehele instrumentarium daar de vruchten van plukt, kan ik het volgende berichten:

Ik ben het 'green book' ingedoken: Volvo Servicehandboek Hoofdgroep 3, Bedradingsschema van Volvo 740 en 940 bouwjaar 1991, TP 31785/1.. De rheostaat regelt alleen de sterkte van de lampjes, niets meer en niets minder. Het dashboardverlichtingscircuit is, zoals ik al vermoedde, net als het circuit van het klokje, een apart circuit dat daarom los staat van alles.

Het geldt voor Yazaki instrumentenpanelen uit 1991 en 1992. Maar ook latere uitvoeringen zullen voor dit item niet anders zijn.

Wanneer je een 12 volt dimmer zou monteren doet deze hetzelfde. Zou je de lampjes rechtstreeks van 12 Volt voorzien dan gaan ze in commissie op volle sterkte branden. Dus de rheostaat er uit is mogelijk.Wel is het zinnig dan een voorschakelweerstand van, ik schat, zo'n 10 tot 30 Ohm moeten zijn en 10 Wat moeten kunnen dissiperen. Omdat de lampjes parallel staan geschakeld maakt het voor de verlichtingssterkte niet zo veel uit wanneer er een kapot zou gaan. Hooguit gaan de andere lampjes dan iets feller branden.

Zo, dat was het dan weer.

Ik heb besloten om de tellerbakverlichting te vervangen door de W3W lampjes die er in zaten (wat er in zat stond alleen Yazaki op ), en niet W5W. W5W zal wel feller branden maar dat zou - wat ik ooit geleerd heb - meer stroomsterkte vragen, wat mogelijk tot warmere stroombanen zou kunnen leiden (waarop het mogelijk niet op gedimensioneerd is). Aangezien het spul alweer 33 jaar oud is heb ik daarom besloten voor wat er origineel in zat.

Ik heb mijn probleem opgelost door de rheostat los te maken en een weerstand van 2,2 Ohm / 10 Watt tussen het aansluitpunt van de blauwe draad en de zwarte draad te monteren. Aan de weerstand heb ik draadjes gesoldeerd welke aan de uiteinde voorzien zijn van "AMP"-oogjes. Hierdoor kun je de weerstand gewoon monteren m.b.v. bestaande schroefverbindingen op het instrumenten paneel. (Ook kun je nog altijd gewoon terug naar origineel als je dat zou willen.)
De weerstand staat dus in serie met alle dashboardlampjes waardoor de stroom beperkt wordt en de lampjes ook niet meer voluit branden. Dit laatste komt natuurlijk de levensduur van de lampjes ten goede en beschermt de printbanen (als dat al noodzakelijk is).
Deze oplossing kost maar een paar euro, maar heeft natuurlijk als nadeel dat het een vaste instelling is. Als je de lampjes feller of zwakker wilt laten branden, dient de weerstand vervangen te worden.
In mijn geval (780 MY1990) loopt er nu nog eens stroom van iets meer dan 1 A bij het gebruik van deze weerstand. Zelf zou ik niet hoger willen gaan in weerstandswaarde omdat dan de lampjes te zwak gaan branden. Liever zou ik nog voor een iets kleinere weerstand kiezen waardoor de lampjes iets feller gaan branden. Maar op dit moment vind ik het goed. Ik kan mijn instrumenten weer aflezen in het donker.

De printbanen worden in de eerste 940 modellen afgezekerd met een inde print ingebouwde zekering van rond de 3 ampere (een versmalling van een printbaan). 3 A bij 12 V betekent een vermogen van 36W, dat halen al je lampjes bij elkaar nooit. Je kunt er van uitgaan dat de printbanen niet zo snel zullen uitfikken, slijten doen ze net zo min als de bedrading van de wagen. Omdat je dashboard geen aansluiting heeft voor een koffiezetapparaat of broodrooster zou ik mij hierover geen enkele zorg maken.

Tip: gaat deze zekering er ooit uit door ondeskundig handelen dan bezogrg je jezelf een glaszekering met twee draden (elektronicazaak) en schroeft deze vast, bij de uiteinden van de printzekering zitten twee schroefgaatjes in de printbanen.

Nog een opmerking voor rsmeets: Dit is een goede oplossing die je hebt gevonden. Alleen, in de zaak waar jij je weerstand kocht stond waarschijnlijk een heftruck. Een apparaat waarmee je kunt tillen... Weerstanden kosten in de regel drie keer niks.

Jur,

Met mijn opmerking dat het maar een paar euro kost bedoelde ik ook dat het feitelijk niets kost. Ik heb het bedrag niet exact uitgerekend. Een 10 watt weerstand kost natuurlijk wel iets meer dan de normale 1/4 watt weerstanden. Maar om het geheel te maken heb je ook nog een paar stukjes draad nodig, twee amp-oogjes en een paar stukjes krimpkous ter isolatie van het geheel. Op de weerstand na had ik de rest nog wel liggen, maar iemand die dat niet heeft moet ook de rest aanschaffen om het netjes te maken en zal in totaal dan wel een paar euro kwijt zijn (schat ik).
Overigens heb ik mijn oplossing in de praktijk nu een aantal keren kunnen proberen. Het dashboard is goed afleesbaar, maar de lampjes hadden iets feller gemogen. M.a.w. de weerstand iets kleiner. 1,5 ohm zal waarschijnlijk ideaal zijn.
Roger