Donderdagavond 27 november, garage Broekhuis te Harderwijk.
Deze technische avond is het vervolg op de technische avond van TOTAL van februari 2014. Toen was het een avondvullend programma over brandstof, dit keer behandelen de deskundigen van TOTAL de smeermiddelen voor onze klassiekers.
Gerrit en Sander van de firma TOTAL hebben weer een vol programma voor ons samengesteld. Om te beginnen de “première” van de nieuwe bedrijfsfilm van TOTAL waarin een introductie wordt gegeven van de vele onderdelen en producten van TOTAL. Wist u bijvoorbeeld dat TOTAL de leverancier is voor alle hydraulische olie van de Oosterscheldekering, zo’n 700.000 liter in totaal? En dat TOTAL de brandstoffen levert waarmee de DAF vrachtwagens de eerste keer mee worden gevuld en afgeleverd?
Maar goed, we concentreren ons op de motorolie, want daar zij we voor gekomen.
Even wat theorie:
Motorolie moet ervoor zorgen dat de slijtage wordt verminderd, de motor wordt gekoeld en de vervuiling in de motor wordt tegengegaan.
Motorolie is een mengsel van minerale basisolie en additieven. De basisolie is een product gemaakt uit ruwe olie en komt uit een raffinaderij. Additieven zijn chemische producten en komen uit een chemiefabriek. En dan is er ook nog synthetische olie. Dat is een smeermiddel wat voor 100% bestaat uit chemische producten en dus geen natuurlijke olie bevat. De eigenschap van synthetische olie is dat de moleculen allemaal even groot zijn. Iets wat voor extreme toepassingen (denk F1 motoren) noodzakelijk is. Additieven zijn producten die, toegevoegd aan motorolie, de volgende prestatieverhogende eigenschappen tot gevolg hebben:
- Reinigen: de olie moleculeketens binden zich met de vuildelen, waardoor deze in de olie blijven zweven en niet bezinken. Zwarte olie betekent dus dat de olie zijn werk doet.
- Corrosie weren.
- Slijtageweren, doordat olie ketens zich binden aan de wrijvingsoppervlakten.
- Viscositeit verbeteren.
De tegenwoordig gebruikte smeerolieën zijn zgn. multigrades. Dat zijn producten waarvan de eigenschappen onder koude en warme omstandigheden geschikt zijn voor het smeren van de motor. (Smeer)olie komt in vele gedaanten. Daarom zijn er standaards afgesproken om producten onderling te kunnen vergelijken. Bij smeerolie gaat het om VISCOSITEIT en KWALITEIT.
De viscositeit is voor een multigrade motorolie gedefinieerd door de welbekende cijfers-W-cijfers combinatie. De eerste cijfers zijn een maat voor de viscositeit in koude toestand, het tweede getal is een maat voor de viscositeit onder bedrijfstemperatuur. De kwaliteit van de olie kan worden uitgedrukt in een API-waarde (amerikaans systeem) of een ACEA-waarde (europees systeem).
In de verbrandingsmotoren moet een motorolie onder diverse condities optimaal presteren.
- In de relatieve koele zone onder het kleppendeksel moet de olie kleppen smeren en koelen en de klappen op de klepstoters opvangen.
- In de cilinder moet de olie ervoor zorgen dat de lineaire beweging van de zuiger langs de cilinderwand met zo laag mogelijke wrijving verloopt. En dat bij een hoge temperatuur.
- In het carter moeten de drijfstangen en krukas worden gesmeerd: gemiddelde temperatuur en stootbelastingen.
Door het toepassen van de juiste additieven zijn deze heel verschillende eigenschappen toch in één type motorolie te verenigen. Ook een mooie eigenschap van motorolie is dat de olie het best werkt als je er kracht op uitoefent.
Wat is nu het beste product voor onze klassieke motoren?
TOTAL adviseert het type smeerolie te gebruiken waarmee de constructeur van de motor destijds gerekend heeft. Voor de B16, B18 en B20 motoren is dat een traditionele minerale olie met enige additieven en viscositeit 20W50. Deze olie is wat dikker dan de olie in moderne motoren, en dat komt omdat de passingen in de B16/B18/B20 motoren toch wat groter zijn dan tegenwoordig kunnen worden gerealiseerd. Dat is ook de reden waarom je 20W50 niet meer in de tankstations langs de weg aantreft: het aandeel klassiekers is simpelweg te klein (en daarom de omzet te laag) om dit nog commercieel aantrekkelijk te maken.
Verschillende merken motorolie mag je onderling wel mengen, mits je er op let dat de kwaliteit en de viscositeit van de producten vergelijkbaar zijn. Motorolie die je nu koopt veroudert niet meer. Vervangen doe je bij voorkeur met een door de motorfabrikant geadviseerde intervalperiode of op basis van de analyse van een oliemonster.
TOTAL heeft twee soorten traditionele motorolie ontwikkeld, Retro 1 en Retro 2. Retro 1 is voor motoren, grofweg uit de periode 1930-1960. Retro 2 is voor motoren uit de periode 1960-1980. Het bijzondere is dat deze typen smeerolie zijn voorzien van additieven die volledig gelijk zijn aan de additieven die toendertijd ook aan de basisolie werden toegevoegd. Voor die additieven is veel research verricht. Omdat de oorspronkelijke additieven niet meer te koop waren heeft TOTAL deze zelf moeten ontwikkelen.
Op de site van TOTAL: TOTAL olie advies kun je een advies opvragen voor jouw klassieker. Dat advies betreft alle vloeistoffen met de =betreffende hoeveelheden die in je auto worden gebruikt. Via de regio midden kun je eventueel de TOTAL retro 2 olie bestellen a €50,- per 5 literblik, de winst die er op wordt gemaakt gaat naar een goed doel.
TOTAL hecht veel belang aan onderzoek. TOTAL gebruikt voor onderzoek van motorolie het ANAC diagnose systeem. Dit diagnose systeem registreert alle eerdere metingen en koppelt die informatie terug op de constructeurs en klanten. Door al die informatie te bundelen kan op basis van een oliemonster een nauwkeurige analyse van het gebruik en een daarbij horend compensatie advies worden gegeven.
Na afloop van de presentatie werden we verrast door een cadeautje van TOTAL: een kunststofflesje met een verzendenvelop. Als we dat flesje vullen met gebruikte motorolie en dat opsturen aan TOTAL, zorgt TOTAL voor een kosteloze analyse van de olie. Dat ga ik zeker doen.
En zo sluiten we weer een heel leerzame en goedbezochte avond af. Broekhuis, Henk Silfhout, bedankt voor het mogen gebruiken van de locatie. TOTAL bedankt voor alle informatie en het zo boeiend presenteren ervan!
FOTO’S:
